E-learn Weblog of Willem van Valkenburg

Ik merk dat een heel aantal termen door elkaar worden gebruikt, zoals OER, OpenCourseWare, Open Courses (MOOCs), Open Education, Online Distance Education. In deze blog probeer ik hier wat duidelijkheid in te scheppen en ook de verschillen aan te geven.

Open Educational Resources (OER)

Deze term gaat over individuele leereenheden of leerobjecten. Er zijn verschillende definities in omloop. In het SURF Trendrapport schreven we hierover:

De definitie die anno 2011 wereldwijd het breedst wordt gedeeld, en waarin rekening is gehouden met de licentieverschillen, kan als volgt worden geformuleerd: “Open Educational Resources (OER) zijn gedigitaliseerde leermaterialen die vrij toegankelijk zijn voor gebruik door docenten en studenten, zonder dat daarvoor royalty’s of licentiegelden betaald hoeven te worden. De digitale leermaterialen kunnen worden gedeeld via het internet of andere digitale media. OER worden meestal, maar zeker niet uitsluitend, gepubliceerd onder Creative Commons-licenties. Zowel de oorspronkelijke eigenaren als de latere gebruikers van het leermateriaal moeten een helder begrip hebben van de licentievoorwaarden om te kunnen bepalen op welke manier de leermaterialen mogen worden gedeeld en gemixt.” (Vertaald uit: West, P. en Victor, L. (2011), Background and action paper on OER.)

Een kortere definitie luidt: “Open Educational Resources zijn open leermaterialen die online beschikbaar zijn voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is onder voorwaarden toegestaan.”

OpenCourseWare (OCW)

OpenCourseWare gaat om een complete cursus met allerlei verschillende soorten materialen erin. Op de TU Delft nemen we als uitgangspunt de Blackboard-cursus van een vak en we zetten al het materiaal in de OpenCourseWare vak, zolang daar geen restricties op zitten qua privacy, copyright, vertrouwelijkheid, en wensen van docent. Belangrijk is dat de course beschikbaar is onder een gratis en open licentie (bijv. Creative Commons).

Het OpenCourseWare Consortium gebruikt de volgende definitie:

An OpenCourseWare (OCW) is a free and open digital publication of high quality college and university‐level educational materials. These materials are organized as courses, and often include course planning materials and evaluation tools as well as thematic content.
OpenCourseWare are free and openly licensed, accessible to anyone, anytime via the internet.

Belangrijk hierbij is dat een OpenCourseWare vak gaat om het materiaal, dus je krijgt geen begeleiding en er is geen mogelijkheid om een geaccrediteerde credit ervoor te halen. Wel kan een course een volledig tentamen bevatten, maar dat zal je zelf moeten nakijken.

Open Courses (OC)

Open Courses gaat een stap verder dan OpenCourseWare. Hierbij krijg je niet alleen het materiaal, maar ook de mogelijkheid om het vak echt te volgen. Dit betekent interactie met de docent(en) en andere studenten. Bekende voorbeelden hiervan zijn de MOOCs, hoewel deze niet allemaal voldoen aan de openheid die erbij hoort (zie blog David Wiley). De courses van Coursera en Udacity maken niet gebruik van materiaal dat is voorzien van een Open Licentie. MITx doet dat nu gedeeltelijk al wel door het materiaal van MIT OCW te gebruiken. Ze hebben toegezegd dat ze de volledige course beschikbaar gaan maken met een Creative Commons-licentie.

Als je de cursus hebt volbracht krijg je vaak een certificaat. Sommigen cursussen geven alleen een certificaat van deelname, anderen vermelden ook het eindresultaat. Weer anderen gebruiken bijvoorbeeld 'badges' (PDF).

Open Education (OE)

Open Education is eigenlijk het gehele ecosysteem van OER, OCW en OC. Het gaat om gratis en open toegankelijk materiaal en tools, gratis en open virtuele communities om te leren, les te geven, kennis uit te wisselen.
Afhankelijk van het business model kunnen bepaalde diensten aangeboden worden waarvoor je betaalt, zoals certificeren of begeleiding.

Online (Distance) Education (ODE)

Voor de duidelijkheid heb ik het hier over Online Distance Education, hoewel in de praktijk het vaak Online Education wordt genoemd. Het gaat hier om formeel onderwijs, waarvoor je je moet inschrijven en waar je aan het eind een diploma voor krijgt. Het bekende voorbeeld hiervan zijn de Open Universiteiten en de commerciële tegenhangers zoals LOI en NCOI.
Recent heeft de TU Delft aangekondigd dat zij voor 3 masterprogramma's ook een Online variant gaan aanbieden. Uitgangspunt is dat de student niet in de buurt (in NL) hoeft te wonen om het onderwijs te volgen en uiteindelijk zijn diploma te halen.

ODE gaat dus een stap verder dan OE doordat je er echt een diploma mee kan halen. Open Education kan wel een onderdeel zijn van het curriculum. Dus ze kunnen gebruiken van OER. Een mooi voorbeeld hiervan is het OpenU-project bij de OU NL.

Vergelijking

Hieronder heb ik de verschillende varianten van onderwijs op een aantal criteria vergeleken met elkaar. Deze tabel is gebaseerd op tabel van Timo Kos.

Ontwikkelingen
Je ziet op dit moment dat deze verschillenden types door elkaar gaan lopen. Dit is vaak vooral ook gedreven om te komen tot een duurzaam business model.

Heb je aanvullingen of verbeteringen? Laat vooral een comment achter.

Foto: opensourceway